You are here

Concerto số 5 cho violon của Mozart

Tác giả: 
Mai Hạnh

Tranh Mozart chơi đàn violon (Mozart spielt Geige) - Jean Louis Ernest Meissonier

Concerto violon số 5 La trưởng K.219 thường được gọi với biệt danh “concerto Thổ Nhĩ Kỳ” được W.A.Mozart viết năm 1775. Tác phẩm được công diễn vào mùa Giáng sinh cùng năm sáng tác ở Salzburg. Bản nhạc tuân theo bố cục 3 chương:

Chương 1: Allegro aperto – Adagio – Allegro aperto

Chữ aperto đề ở đầu chương 1 là tình huống hiếm gặp trong khí nhạc của Mozart. Thuật ngữ này chỉ định chương nhạc cần được diễn tấu có độ khoáng đạt, mang tính chất hùng tráng, chứ không chỉ đơn thuần là nhanh, sống động theo nghĩa của allegro. Chương 1 mở ra với phần trình bày chủ đề chính do dàn nhạc thể hiện – đặc trưng phong cách của Mozart.

Bè violon độc tấu xuất hiện với một câu nhạc ngọt ngào, duyên dáng ở nhịp độ chậm adagio, dàn nhạc đệm nền giản dị. Sau đó chủ đề chính trở lại ở khối dàn nhạc, còn violon độc tấu chơi một giai điệu mới, réo rắt trên âm vực cao.

Chương 2: Adagio

Chương 2 của tác phẩm được viết ở giọng Mi trưởng, tốc độ chậm rãi, giai điệu bước đi uyển chuyển, gợi nhắc đoạn adagio ở chương trước. Violon độc tấu thể hiện đường nét mềm mại, câu nhạc dài và có tính ca xướng. Dàn nhạc chơi nền đệm cũng vô cùng dịu dàng và tinh tế. Cuối chương có một khúc trổ ngón cadenza xuất hiện.

Chương 3: Rondeau – Tempo di minuetto

Chương cuối tạo nên chủ đề trên nền điệu minuet. Vốn tiết nhịp đặc trưng của điệu minuet là 3/4, nhưng tới giữa chương âm nhạc bất ngờ đổi sang 2/4 và diễn tấu âm điệu hành khúc theo phong cách Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời điệu tính chính La trưởng ngay ngắn cũng được thay bằng điệu La thứ mềm mại hơn. Cùng với đó có nhiều yếu tố mới lạ xuất hiện: những chuỗi bán cung mạnh dần, những mẩu giai điệu ngắn do cello và contrabass chơi bằng phần thân gỗ của cây vỹ tạo hiệu ứng đặc biệt (kỹ thuật chơi col legno) Chính phần hành khúc này đã khiến người ta gọi tác phẩm bằng biệt hiệu “Concerto kiểu Thổ Nhĩ Kỳ”. Chương nhạc nổi tiếng “Hành khúc Thổ Nhĩ Kỳ” trong sonata piano La trưởng của Mozart cũng có cùng điệu tính và những chi tiết tương tự đoạn hành khúc trong bản concerto này.

Nghe tác phẩm: https://youtu.be/Mp4N99-kHrY

ĐĂNG BÌNH LUẬN

CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.